Overview
Finalne zużycie energii w Polsce wzrastało o 1,3% rocznie pomiędzy 2000 i 2022 rokiem, osiągając 71,7 Mtoe (z korektą klimatyczną). Największym konsumentem energii był sektor transportu z udziałem wynoszącym 33%. Sektor gospodarstw domowych, którego udział w 2022 r. wyniósł 30%, stał się drugim co do wielkości konsumentem. Zużycie energii trzeciego największego konsumenta - przemysłu - obniżało się o 0,4%/rok w prezentowanym okresie i stanowiło 21% zużycia energii końcowej w 2022 r. Sektor usług, ze względu na szybki wzrost zużycia (2,2%/rok), zwiększył swój udział do 12% zużycia końcowego. Zużycie energii w rolnictwie zmniejszało się o 1,5%/rok i jego udział wyniósł 4,6% w 2022 r.
Figure 1: Final energy consumption by sector (with climatic corrections)
Source: ODYSSEEW 2022 r. efektywność energetyczna dla odbiorców końcowych poprawiała się o 30% w porównaniu z 2000 r., co oznacza poprawę o 1,6%/rok. Najbardziej znaczącą poprawę osiągnięto w przemyśle (o 58%), w którym efektywność energetyczna poprawiała się o 3,8%/rok. Efektywność energetyczna gospodarstw domowych poprawiła się o 21% w porównaniu z 2000 r., jest to poprawa o 1,1%/rok. Efektywność energetyczna transportu poprawiała się o 16% w porównaniu z 2000 r., co oznacza poprawę o 0,8% rocznie. Natomiast poprawa efektywności energetycznej w sektorze usług jest niewielka (3% w porównaniu z 2000 r.), a w skali roku jest to poprawa o 0,1%/rok.
Figure 2: Technical Energy Efficiency Index
Source: ODYSSEETable 1: Sample of cross-cutting measures
Measures | NECP measures | Description | Expected savings, impact evaluation | More information available |
---|---|---|---|---|
System of white certificates - Energy efficiency Act | Yes | The Energy Efficiency Act includes provisions to introduce a white certificate scheme to stimulate energy efficiency measures across the economy. The white certificate system operates in three areas, called categories of energy efficiency measures: 1) Increased energy savings by end users. 2) Increasing energy savings by energy producers from equipment used for their production needs. 3) Reducing losses of electricity, heat or natural gas in transmission or distribution. | 29.29 PJ | Link |
European funds - operational programmes in the financial perspective 2021-2027 | Yes | Operational programmes under the 2021-2027 Financial Perspectives aim to implement the assumptions and objectives of the National Energy and Climate Plan for 2021-2030 in the following areas: energy security; internal energy market; energy efficiency; decarbonisation; research, innovation and competitiveness. | 26.03 PJ | Link |
Energy for the countryside | Yes | The programme aims to increase the use of renewable energy sources in rural and urban communities. The main beneficiaries of the programme are energy cooperatives (existing and new) and farmers. | 14.58 PJ | Link |
Buildings
Zużycie energii na ogrzewanie w gospodarstwach domowych na m² z korektą klimatyczną zmniejszało się średnio o 0,9%/rok i wyniosło 13,08 koe/ m² w 2022 r. (spadek o 18% w porównaniu z 2000 r.). W 2022 r. zużycie energii na 1 gospodarstwo domowe na ogrzewanie wody wyniosło 0,27 toe (spadek o 2% w porównaniu z 2000 r. oraz 0,1%/rok), na gotowanie posiłków — 0,14 toe (spadek o 10% w porównaniu z 2000 r. i 0,5%/rok), a na oświetlenie i urządzenie elektryczne — 0,15 toe (wzrost o 22% w porównaniu z 2000 r. i 0,9%/rok).
Figure 3: Energy consumption of household space heating per m2 (with climatic corrections)
Source: ODYSSEEFigure 4: Energy consumption per dwelling by end-use (except space heating)
Source: ODYSSEEW 2022 r. zużycie energii w gospodarstwach domowych wynosiło 22,2 Mtoe, jest to wzrost o 29% w porównaniu z 2000 r. W omawianym okresie 2000-2022 oszczędności energii obniżyły zużycie energii w gospodarstwach domowych o 4,9 Mtoe, natomiast czynnikami wpływającymi na wzrost zużycia energii były klimat (wzrost o 1,7 Mtoe), większa liczba mieszkań (o 4,3 Mtoe), większa powierzchnia mieszkań (o 2,6 Mtoe) oraz pozostałe czynniki (o 1,3 Mtoe).
Figure 5: Main drivers of the energy consumption variation in households
Source: ODYSSEEW 2022 r. zużycie energii na 1 pracownika w sektorze usług wzrosło o 12% w porównaniu z 2000 r., odpowiada to wzroście o 0,5%/rok.
W 2022 r. zużycie energii elektrycznej na 1 pracownika wzrosło o 32% w porównaniu z 2000 r., jest to wzrost o 1,3%/rok.
Figure 6: Energy and electricity consumption per employee in services (with climatic corrections)
Source: ODYSSEETable 2: Sample of policies and measures implemented in the building sector
Measures | NECP measures | Description | Expected savings, impact evaluation | More information available |
---|---|---|---|---|
Thermo-modernization tax relief | Yes | The scheme is aimed at owners or co-owners of single-family homes. The relief can be used if you incur expenses related to the thermal modernisation of the house. | 24.82 PJ | Link |
Warm Housing | Yes | Improve air quality and reduce dust and greenhouse gas emissions by replacing heat sources and improving energy efficiency in multi-family dwellings. | 18.56 PJ | Link |
My Heat | Yes | The programme aims to support the development of individual heating and prosumer energy development in the field of air, water and ground source heat pumps in new single-family homes. | 8.47 PJ | Link |
Transport
W 2022 r. udział samochodów osobowych w zużyciu energii w transporcie wyniósł 51% i wzrósł o 1 punkt procentowy w porównaniu z 2000 r., a udział samochodów ciężarowych wyniósł 42,5% (znaczny wzrost o 8,9 punktów procentowych w porównaniu z 2000 r.). Udział pozostałych środków transportu był niewielki.
Figure 7: Transport energy consumption by mode
Source: ODYSSEEW 2022 r. udział samochodów osobowych w krajowym ruchu pasażerskim wyniósł 81,5%, jest to znaczny wzrost udziału o 21,8 punktów procentowych w porównaniu z 2000 r. Udział autobusów i pociągów wyniósł 8,9% i 9,6% odpowiednio – znaczne spadki udziału w porównaniu z 2000 r. o 18,2 i 3,6 punktów procentowych odpowiednio.
Figure 8: Modal split of inland passenger traffic
Source: ODYSSEEW 2022 r. udział transportu drogowego w krajowym ruchu towarowym wyniósł 76,4%, jest to znaczny wzrost udziału o 26,8 punktów procentowych w porównaniu z 2000 r. Udział transportu kolejowego wyniósł 23,6%, co stanowi znaczny spadek udziału o 25,7 punktów procentowych w porównaniu z 2000 r. Transport wodny towarów pozostał marginalny.
Figure 9: Modal split of inland freight traffic
Source: ODYSSEEZużycie energii w transporcie wzrosło 2,5-krotnie od 2000 r., najważniejszym czynnikiem był wzrost przewozów pasażerskich i towarowych, który przyczynił się do wzrostu zużycia o 8,5 Mtoe. Zmiana rodzaju transportu z transportu publicznego na samochody prywatne w przypadku pasażerów i z pociągów na transport drogowy w przypadku towarów powiększyła zużycie o 3,6 Mtoe, a inne czynniki o kolejne 4,4 Mtoe. Oszczędności energii (2,2 Mtoe) częściowo zrównoważyły wpływ tych efektów.
Figure 10: Main drivers of the energy consumption variation in transport
Source: ODYSSEETable 3: Sample of policies and measures implemented in the transport sector
Measures | NECP measures | Description | Expected savings, impact evaluation | More information available |
---|---|---|---|---|
Green Public Transport (Phase 1) | No | The aim of the programme is to avoid air pollutant emissions by co-financing projects aimed at reducing the use of emission fuels in transport. | 7.78 PJ | Link |
Development of collective public transport in cities | Yes | Support for low-emission public transport in cities from the EU Cohesion Fund will be continued under the Operational Program Infrastructure and Environment in the period 2021-2027. | 7.70 PJ | Link |
My electric vehicle | Yes | The programme provides for the possibility of co-financing projects for the purchase of new vehicles of category M1 that use only electricity generated by connection to an external electricity source or electricity generated by hydrogen in fuel cells installed in the vehicle, or only an engine whose operating cycle does not lead to the emission of greenhouse gases or other substances covered by the greenhouse gas emission management system. | 7.36 PJ | Link |
Industry
Udział trzech najwięcej zużywających energii przemysłów (papierniczego, chemicznego i mineralnego) zwiększył się z 46% w 2000 r. do 49% w 2022 r. Największym konsumentem energii był przemysł mineralny (wzrost zużycia o 15%). Na drugim miejscu znajduje się przemysł chemiczny po spadku zużycia o 29%. Zużycie przemysłu papierniczego wzrosło o 42%.
Figure 11: Final energy consumption of industry by branch
Source: ODYSSEEW latach 2000-2022 nastąpił znaczny spadek zużycia energii na tonę produkcji stali, papieru oraz cementu, co oznacza poprawę efektywności wykorzystania energii podczas produkcji. W 2022 r. zużycie jednostkowe energii na produkcję stali obniżyło się o 42% w porównaniu z 2000 r., zużycie jednostkowe na produkcję papieru obniżyło się o 42%, zaś zużycie jednostkowe na produkcję cementu obniżyło się o 31%.
Figure 12: Unit consumption of energy‐intensive products (toe/t)
Source: ODYSSEEWzrost aktywności w branżach przemysłowych przyczynił się do zwiększenia zużycia energii od 2000 r. o 15 Mtoe. Z drugiej strony oszczędności energii (13,7 Mtoe) i zmiany strukturalne (2,4 Mtoe) w kierunku mniej energochłonnej produkcji doprowadziły do zmniejszenia zużycia. W rezultacie zużycie energii w przemyśle obniżało się w tempie 0,4%/rok w tym okresie.
Figure 13: Main drivers of the energy consumption variation in industry
Source: ODYSSEETable 4: Sample of policies and measures implemented in the industry sector
Measures | NECP measures | Description | Expected savings, impact evaluation | More information available |
---|---|---|---|---|
Cogeneration for Energy and Industry | Yes | The programme aims to promote the use of high-efficiency cogeneration for industry. | 151.2 PJ | Link |
RES - heat source for heating | Yes | Support for the generation of heat energy from renewable sources (heat pumps, solar collectors, geothermal energy). The investment may also include a connection to the heating network owned by the beneficiary and an energy storage facility. | 35 PJ | Link |
County heating system | Yes | The programme aims to reduce the negative environmental impact of district heating companies, including improving air quality, by supporting investment projects. | 6.60 PJ | Link |